ΤΟ ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΟ ΧΡΟΝΟΓΡΑΦΗΜΑ ΜΑΣ: Καιρικές συνθήκες 2. Ζέστη

ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
Καιρός φέρνει τα λάχανα, καιρός τα παραπούλια!
Καιρός φέρνει τις βροχές, τις πλημμύρες, τις φωτιές,τις πυρκαγιές.
ΟΧΙ, τις πυρκαγιές και τις πλημμύρες τις φέρνει η κακοήθεια και η ανευθυνότητα των ανθρώπων και ιδίως των διοικούντων . Εμείς θα περιοριστούμε να δούμε το θέμα εντελώς γλωσσωλογικά από την γραφίδα του συνεργάτη μας Κώστα Μπιλίρη.

Καιρικές συνθήκες 2. Ζέστη

ΚΩΣΤΑΣ ΜΠΙΛΙΡΗΣ

Πως πάμε από κλιματισμούς και κλιματιστικές ανέσεις;

Ρωτάω, γιατί θ΄ασχοληθούμε διερευνητικά με θερμά αισθήματα και θερμά λόγια.

Δυνατό στοιχείο η ζέστη! Έχει προστατέψει τη ζωή και την υγεία μας πολλές φορές.

Έχει επηρεάσει ασφαλώς και τη γλώσσα που μιλάμε. Με άλλα λόγια την έχει εμπλουτίσει. Θα το αποδείξω αμέσως υπενθυμίζοντας πολλά παραδείγματα.

Η ωραία διάθεση, όπως και η ωραία ατμόσφαιρα θεωρείται ζεστασιά. Ακούς και λένε για κάποιον: Αυτός ο άνθρωπος έχει μια ζεστασιά! Είναι δηλαδή φιλικός, καλοσυνάτος, με κατανόηση.

Τι λέμε για να διατυπώσουμε την έλλειψη ενδιαφέροντος; Ούτε κρύο ούτε ζέστη. Το λέμε και για να χαρακτηρίσουμε μια ουδέτερη κατάσταση. Γνωστή και καθημερινή αυτή η έκφραση: «εμένα ούτε κρύο μου κάνει, ούτε ζέστη».

Πρόκειται για μια άλλη διατύπωση της αδιαφορίας. Και προχωρούμε. Τι συμβαίνει με ένα χαρακτήρα εκδηλωτικό, που δείχνει για τους άλλους ωραία διάθεση; - Είναι ζεστός άνθρωπος.

Πώς αναφερόμαστε για τις διάφορες εναλλαγές; Μία ζέστη, μία κρύο. (Ένα στοιχείο που πολλοί το έχουν στη συμπεριφορά τους). Τις απότομες εναλλαγές και μεταπτώσεις τις αποκαλούμε «σκωτσέζικο ντους». Δηλαδή μια ζεστό και μία κρύο.

Πώς χαρακτηρίζουμε το ενδιαφέρον που δεν μας ικανοποιεί; - Χλιαρό.

Η λέξη προέρχεται από το αρχαίο ρήμα χλιαίνω. Δηλαδή ζεσταίνω, θερμαίνω κάτι. Όμως χλιαρό μπορεί να είναι και ένα χειροκρότημα. Ή να είναι θερμό. Θέμα ανταπόκρισης.

Πώς αποκαλούμε το φιλί των ερωτευμένων; Θερμό. Φυσικά το θερμό δεν είναι μόνο φιλί. Ενδέχεται να είναι και θερμό επεισόδιο.

Πώς εκδηλώνουμε τις μεταξύ μας καλές διαθέσεις; -Ανταλλάσουμε θερμή χειραψία. (Μη νομισθεί πως όποιος προσφέρει θερμή χειραψία έχει πυρετό).

Τι κάνουν οι σχέσεις μας σε περίπτωση αποκατάστασης; Αναθερμαίνονται

Τι κάνουν οι ποδοσφαιριστές πριν τον αγώνα; Προθερμαίνονται.

Πώς λέγονται τα έντονα και πιεστικά παρακάλια; Θερμές ικεσίες.

Όσο για την ελπίδα, «σπίθα κρυμμένη στη χόβολη» την ονόμασε ένας ποιητής.

Τι ετοιμάζουμε σε κάποιον επισκέπτη για να τον τιμήσουμε; -Θερμή υποδοχή.

Τι λέμε για κάτι δυσάρεστο και επικίνδυνο; Ζεματάει. Γνωστή και μια παράλληλη έκφραση αγανάκτησης. –Από όπου κι αν το πιάσεις αυτό το θέμα, καίγεσαι.

Πώς αποκαλούμε μια άστοχη επανάληψη; - Φαϊ ξαναζεσταμένο.

Τι λες για κάποια που εκδηλώνει ενδιαφέρον και δείχνει καλή συμπεριφορά; Είναι θερμή μαζί μου.

Προκύπτει ίσως η ανάγκη μιάς διευκρίνισης. Σε χρήση καθημερινή, όπως ξέρουμε τα επίθετα θερμός και ζεστός, που έχουν την ίδια σημασία. Όταν όμως έχουμε πυρετό, δεν είμαστε θερμοί. Είμαστε ζεστοί. Και κοίτα πλάκα! Παρότι είμαστε ζεστοί, δε βάζουμε ζεστόμετρο. Βάζουμε θερμόμετρο.

Χαίρε γλώσσα ελληνική με τις ποικιλίες σου! Όμως ως εδώ. Και θέλω να πιστεύω πως αυτή η γλωσσική μου αναφορά θα τύχει θερμής υποδοχής.

Παρέλειψα φυσικά να σχολιάσω το "φλέγον ζήτημα". Αλλά εδώ που φθάσαμε και που μας έφθασαν, και τι δεν είναι φλέγον;

Στην εποχή μας μέσα σε όλη την οικονομική ανωμαλία, κυκλοφόρησε κα ο χαρακτηρισμός "ζεστό χρήμα".