Κων/νου Ηλ. Μήτσιου
Ακούμε συχνά πυκνά στις μέρες μας τη λέξη φανατισμός και
προβληματιζόμαστε για τη σημασία της και τα αποτελέσματά της στην καθόλου ζωή
του ανθρώπου. Χρησιμοποιούμε τη λέξη φανατισμός και εννοούμε με αυτήν, την
τυφλή προσήλωση κάποιου συνανθρώπου μας σε μια ιδέα, σε ένα πολιτικό κόμμα, σε
ένα πρόσωπο ή μια ομάδα προσώπων.
Μας φέρνει πάντα στο νου η λέξη φανατισμός κάποιον
παθιασμένο, δογματικό, μισαλλόδοξο και εξαγριωμένο οπαδό ενός κόμματος, μιας
θρησκείας ή μιας ποδοσφαιρικής ομάδας. Μπορεί τα κίνητρα τις περισσότερες φορές
να είναι ευγενή, αλλά τα αποτελέσματα του φανατισμού είναι ολέθρια. Γιατί
φανατισμός σημαίνει έξωση της λογικής από κάθε ενέργεια, κυριάρχηση του
συναισθήματος, διώξιμο της ανοχής και της αγάπης και υιοθέτηση της εμπάθειας,
της μισαλλοδοξίας, της οργής, της αντίδρασης, του μίσους, του εγωισμού.
Είναι, λοιπόν, ο φανατισμός το μεγάλο πάθος, το έρεβος
που απειλεί να μας συντρίψει, να μας καταβροχθίσει, να μας αφανίσει. Και είναι
αποτέλεσμα μιας σειράς ενέσεων στην ανθρώπινη ψυχή, που η σύγχρονη γλώσσα την
ονομάζει προπαγάνδα.
Ο φανατισμός παραμονεύει, γι’ αυτό και η ψυχή έχει
καθήκον να στέκεται άγρυπνη. Η πρόληψη είναι καλύτερη από τη θεραπεία. Και η
άμυνα για να κρατήσουμε τα πιο σπουδαία μετερίζια, όσα τουλάχιστον μας είναι
απαραίτητα, για την υλική και ηθικοπνευματική επιβίωσή μας, συνίσταται στην
αυτοκριτική, στην ανθρωπιά, στο χρέος μας και την ευθύνη ως ελεύθερων Ελλήνων,
ως ελεύθερων χριστιανών ορθόδοξων.
Ο φανατισμός απόχτησε πολλά όπλα – ναρκωτικά και η
ανθρώπινη ψυχή, σαν κερβερικό τελωνείο, έχει ανάγκη να ελέγχει τα εισαγόμενα.
Τολμάει κανείς να σκεφτεί ότι ο πόλεμος με τα κλασικά όπλα τείνει γοργά να
δώσει τη θέση του σε έναν πόλεμο προπαγάνδας. Και αυτός που δέχεται την
αθόρυβη, καθημερινή και ανυποψίαστη επίθεση, θα σωθεί μόνο αν διαθέτει αρκετή
ελευθερία στη σκέψη, από το σχετικό απόθεμα που έμεινε στον ταλαίπωρο άνθρωπο
της εποχής μας.
Ο καρτεσιανός άνθρωπος της αμφιβολίας είναι ίσως ο
άνθρωπος του μέλλοντος. Η αμφιβολία γεννάει την έρευνα. Η έρευνα δίνει την
πίστη και όχι το φανατισμό. Και ο πιστός είναι η ξάγρυπνη συνείδηση, η
διαλεκτική, που δεν είναι βερμπαλισμός αλλά στοχασμός μόνο.
kostasmitsios@yahoo.gr
